Een aftekenmes is vrij onbekend heb ik toch wel begrepen. Dit stukje gereedschap uit de vervlogen tijd heeft zijn bekendheid verloren helaas. Toch is dat jammer. Het afteken mes heeft vele voordelen. Hoe komt het toch dat dit stukje gereedschap vergeten is? Deze vraag stelde ik mijzelf tijden het zoeken in verschillende bouwmarkten af. Mijn zoektocht naar het aftekenmes is begonnen bij een gewone bouwmarkt keten. Daar keken zij mij aan alsof zij water zagen branden. Nooit van gehoord. Een lokale bouwmarkt heeft hier ook niet van gehoord maar omdat zij een zelfstandig ondernemer zijn dit toch opgezocht op internet. Alleen al was het ter lering en vermaak. Maar ook zij hadden een probleem met leveren van zo’n aftekenmes omdat hun leveranciers dit niet in het assortiment hebben. Kortom…. Het blijkt toch dat er niet alleen vergeten groenten zijn, maar ook vergeten gereedschappen.

Even terugkomend op waarom deze vergeten is? Ik kan hier geen echte logica in vinden. Op verschillende website’s kom ik deze wel tegen als zijnde product wat zij verkopen. Maar dan houd het toch wel op. Dus moet ik het maar met mijn eigen logica doen. Dat is zoeken in de papieren boeken. Nu heb ik er velen in de boekenkast staan, maar ook digitaal welke zijn in gescand. En niet te vergeten, Google books. Ook voor de ambachtelijk houtbewerker een mooie bron van kennis.

De conclusie hiervan is dat in de jaren 20 het potlood zoals wij deze kennen op kwam. Toen nog wel kostbaar en niet echt bedoeld voor de timmerman, meubelmaker enz. Maar rond het jaar 1930 zie je dat dit steeds populairder word en dat deze door steeds meer mensen gebruikt is gaan worden. Zo ook door de houtbewerker. Het potlood was snel scherp en omdat een potlood een duidelijke zwarte lijn geeft werd deze snel populair. Het houtbewerkers potlood kwam zo’n beetje voor de tweede wereld oorlog mag ik aannemen omdat ik in de houtbewerkers boeken van die tijd dit als eerste tegen ben gekomen. Omdat het makkelijk aflezen is van de lijn verdwijnt het aftekenmes al snel hierna.

En toch is het aftekenmes een stuk fijner met het houtbewerken. Dit heeft echt voordelen ten opzichte van het potlood. Ik zal dit even op een rijtje zetten hieronder.

  1. De gesneden lijn splintert niet tijdens het zagen.
  2. Het grafiet gaat niet in de poriën van het hout zitten waardoor dit grijzig word.
  3. Een zeer dunne lijn waardoor precies werken makkelijk word.
  4. De aftekenlijn is altijd even dik.
  5. Veel minder slijpen. Het potlood geeft heel snel een dikke lijn.
  6. Grafiet stift breekt wanneer het potlood valt waardoor slijpen moeilijk word.
  7. Kan tegen een stootje
  8. Gaat je leven mee als je dit normaal gebruikt.

Ik denk dat dit toch wel voldoende punten zijn waarom een aftekenmes weer terug moet komen in elke gereedschapskist van een houtbewerker.

Wil je er zelf één maken, kijk dan eens hier. Ik laat je zien hoe je vanuit een kleine beitel zelf een aftekenmes kunt maken.

Door Rik Verhagen

Uniek en Eigenwijs. Gehuwd en vader van een dochter. Daarnaast creatief en altijd wel ergens mee bezig. Modelbouw, houtwerk en het maken van kleine dingen is dan ook echt een passie.

Een gedachte over “Aftekenmes een stukje vergeten gereedschap”
  1. Zo’n 50 jaar geleden zat ik op de lts en heb daar nooit over het aftekenend gehoord of gezien wel gebruikte wij een kruishout. Nu ik met pensioen ben zie ik dat in de USA IN DE kleine houtbewerking’s werkplaatsen veel worden gebruikt. In NL KUN JE ZE WEL VINDEN bij toolstation.nl en Baptist.

Een reactie vind ik natuurlijk altijd leuk.